Ngày trước khi chúng ta còn bé những câu chuyện cổ tích, thần tiên, thần thoại là những câu chuyện mà chúng ta rất thích nghe tuy còn nhỏ chúng ta chưa thể hiểu hết được những triết lý của câu chuyện nhưng phần nào chúng ta cũng cảm nhận được điều câu chuyện muốn truyền tải là những người tốt luôn được nhận những điều có hậu, những người xấu sẽ luôn bị quả báo. Giờ đây, những câu chuyện cổ tích, thần thoại không còn làm chúng ta hững thú nữa thì chúng ta sẽ tìm đến những câu chuyện mang tính triết lý sâu xa hơn như những câu chuyện về bài học cuộc sống của ai đó, những câu chuyện liên quan đến việc đối nhân xử thế khiến chúng ta nhận ra được những bài học cuộc sống, những triết lý nhân sinh quan trong đó khiến chúng ta tìm được một giải pháp tối ưu trong công việc, đời sống hàng ngày. Dưới đây là một số câu chuyện như vậy tuy chỉ là những mẩu chuyện nhỏ, có vẻ gì đó vụn vặt nhưng hàm chứa trong đó là những điều đáng phải suy ngẫm đôi khi giúp chúng ta thoát ra khỏi bế tắc, một câu trả lời xác đáng cho cuộc sống của chúng ta trong thời điểm này.
Câu chuyện thứ nhất: Vàng là thứ có giá trị hay bùn là thứ có giá trị.?Trong một ngôi chùa cổ kính có vị cao tăng, kiến thức uyên thâm đức độ vẹn toàn trong một buổi đàm đạo vị cao tăng mới hỏi các đệ tử:Các con hãy cho ta biết : Vàng là thứ có giá trị hay bùn là thứ có giá trị.?Các đệ tử không ai bảo ai đều có câu trả lời giống nhau là : vàng thưa thầy.Vị cao tăng mỉm cười và hỏi tiếp: Vậy nếu các đệ tử là hạt giống thì sao ?Điều rút ra được : Không phải lúc nào đồ có giá trị là sẽ có giá trị cũng như không có gì là xâu tuyệt đối hay tốt tuyệt đôi. Giá trị của thứ đó còn tùy thuộc vào hoàn cảnh và môi trường xung quanh có phù hợp hay không.
Câu chuyện thứ hai: Gạo sẽ mãi là gạoTrong buổi đàm đạo có một đệ tử hỏi vị cao tăngThưa thầy trong mắt các đồng đạo có người nói con là ngốc nghếch, có người nói con là thông minh, con rất bối rối không biết thế nào xin thầy chỉ giáo.?Vị cao tăng cười và hỏi lại cậu đệ tử:Vậy con tự thấy mình thế nào nói thử ta nghe:Cậu đệ tử trở nên ngơ ngác đến tội. vị cao tăng liền nói:”Ví dụ một cân gạo, trong mắt người làm bánh thì nó là bánh nướng, trong mắt người nấu rượu thì nó là rượu, trong mắt người ăn xin thì đó là một bữa cơm cứu mạng. Còn gạo thì vẫn là gạo mà thôi.”Bài học : đừng quá quan tâm đến những lời nhận xét xung quanh. Mà hãy tự đánh giá bản thân mình mới làm nên giá trị của chính mình.Câu chuyện thứ ba: mình và người khácMột đệ tử khác hỏi vị cao tăng: “Thưa thầy, con xin được hỏi làm thế nào mới có thể biến thành một người bản thân luôn vui vẻ và cũng có thể mang niềm vui đến cho người khác?”Vị cao tăng trả lời: “Đầu tiên, phải ‘coi mình là người khác’ đó là ‘vô ngã’; tiếp đến, phải ‘coi người khác là mình’, đó là ‘từ bi’; sau đó, phải ‘coi người khác là người khác’, đó là ‘trí tuệ’; cuối cùng, phải ‘coi mình là chính mình’, đó là ‘tự nhiên’.”Bài học rút ra:Đầu tiên mình phải là chính mình sau, sau đó mình hãy đặt mình vào vị trí người khác. Hãy cảm nhận vị trí của người khác nếu là mình, cuối cùng hãy coi người khác ứng xử với người khác để học cách ứng xử.Câu chuyện thứ tư: cốc nước và hồ nướcTrong chùa có rất nhiều đệ tử cùng kêu ca về một đệ tử vì cậu này lúc nào cũng ca thán, phàn nàn về mọi thứ trong cuộc sống . Để chấm dứt tình trạng này vị cao tăng mới gọi cậu học trò đến và đưa cho cậu ta một cốc nước có bỏ khá nhiều muối vào trong đó.Cậu đệ tử đó nếm cốc nước và kêu : sao mà mặn thế mặn đến phát đắng.Sau khi đã thử cốc nước, vị cao tăng dẫn cậu ta đến một cái lu và cũng cho một số lượng muối vào đó rồi nói cậu ta uống. lần này cậu ta thấy bình thường và dễ uống hơn.Lúc này vị cao tăng mới chậm rãi nói: đời người giống như những hạt muối. Muối rất mặn nhưng nếu ta cho một lượng vừa đủ vào vật đựng nó thì nó sẽ hài hòa và không có vấn đề gì cả. Bài học rút ra: Những người thường hay ca thán, oán trách thế giới, hãy xem lại liệu có phải trái tim của mình quá hẹp hòi?Câu chuyện thứ năm: đừng vì sự khó khăn mà thay đổi bản chấtMột hôm đi dạo quanh hồ cùng vài đệ tử, vị cao tăng thấy một con bọ cạp bị rơi xuống nước sẵn lòng từ bi vị cao tăng liền ra tay cứu con bọ cạp khỏi chết. Nhưng bất ngờ làm sao khi vị cao tăng vừa đưa tay ra để vớt thì con bọ cạp cũng dùng cái đuôi có gai của mình đâm vào tay vị cao tăng, năm lần bảy lượt như vậy các đệ tử xót xa cho thầy của mình liền ngăn cản:Nó đã châm vào tay thầy thầy cứu nó làm chi, đồ vô ơn.Vị cao tăng vẫn ra tay cứu con bọ cạp. sau đó giải thích với các đệ tử :Sử dụng chiếc đuôi có gai là bản năng tự nhiên của loài bọ cạp, ta hiểu điều đó và ta không thể vì bản năng tự nhiên của nó mà ta lại thay đổi bản tính lương thiện của minh.Bài học rút ra: trong cuộc sống ai cũng từ bỏ những điều tốt đẹp của mình vì hoàn cảnh hoặc vì người khác thì cuộc sống sẽ dần mất đi những tâm hồn cao thượng. Thà chấp nhận thiệt thòi đau khổ chứ không thể dễ dàng thay đổi sự lương thiện trong nội tâm.Những câu chuyện ngoài lề đọc để biết thêm:Nelson Mandela bị giam cầm suốt 27 năm trong tù, phải chịu đựng ngược đãi. Khi nhậm chức tổng thống Nam Phi, ông đã mời 3 người từng tra tấn ông đến tham dự buổi lễ.Khi Mandela đứng dậy cung kính đứng dậy bày tỏ sự kính trọng đến họ, tất cả những người có mặt tại hiện trường, thậm chí là cả thế giới đều như lặng đi.Ông nói: “Khi tôi ra khỏi phòng giam, bước qua ngưỡng cửa lao tù hướng đến tự do, tôi đã hiểu rất rõ, bản thân mình nếu không thể vứt bỏ lại đau đớn và oán hận lại phía sau, tôi sẽ vẫn chỉ là một người đang ngồi trong ngục.”Lời bình: Tha thứ cho người khác là cách hay để tìm sự thanh thản, vui vẻ, tự tại cho chính mình.
Nghĩ quá nhiều và không hành độngCó người hỏi bác nông dân: “Bác trồng lúa mạch rồi à?”- Tôi chưa trồng. Tôi sợ trời không mưa.”Vậy bác trồng bông chưa?” – người kia hỏi tiếp.- Chưa, tôi sợ lũ sâu sẽ ăn sạch cây bông.”Thế bác trồng gì rồi?” – người kia lại hỏi.- Tôi chưa trồng gì cả, tôi phải đảm bảo an toàn.Lời bình: Suy nghĩ đắn đo quá nhiều sẽ dẫn đến trạng thái bó buộc, chẳng làm nổi chuyện gì.
