Tia Nắng Vĩnh Cửu Của Tâm Hồn Tinh Khiết (2004) là phim tình cảm rất sâu sắc và khó hiểu, thật may mắn là sau khi xem lần thứ 2 thì tôi thật sự hiểu ra ý nghĩa của phim (lần thứ 1 cách đây vài tháng). Bạn có biết điều đó khiến tôi rất kinh ngạc, vì ngoại trừ phim Mulholland Dr (khi chưa thật sự hiểu thì chưa viết bài) thì trong năm nay không có phim nào khiến tôi phải xem đến lần thứ 2, có lẽ các bạn nghĩ là tôi hơi bị tự tin, có thể là vậy (cười). Nhưng xuyên suốt qua những bài review cho các phim trong năm nay như Arrival, Edge of Tomorrow, Knives Out, The Silence of the Lambs, Memento, Dark, Perfume: The Story of a Murderer, Forrest Gump, Uncut Gems, Cloverfield, Lucy … thì tôi có đủ tự tin về chính mình trong sự lý giải phim. Kể ra một loạt phim vừa rồi để thấy rằng điểm cốt lõi trong phim Eternal Sunshine of the Spotless Mind là khó thấm hơn nhiều, dù thật ra thì nó rất đơn giản để nói ra. IMDb 8.3
Phim kể về chuyện Joel trốn làm để đi đến một nơi rất xa vào ngày lễ tình nhân mà chẳng biết để làm gì, rồi tình cờ anh quen được một cô gái có mái tóc màu xanh, nhưng không ngờ sau đó phát hiện họ đã từng quen nhau từ trước. Xem phim nếu bạn muốn biết thêm chi tiết hoặc đọc bài tiếp.
Phân tích ý nghĩa thông điệp
Hiện tại là năm 2020, sau 16 năm với quá nhiều bộ phim thuộc loại hack não được sản xuất thì nội dung phim này không có gì là khó hiểu đối với chúng ta, vì vậy tôi chỉ tóm tắt ngắn gọn. Phim bắt đầu ở thời điểm sau khi Joel bị xóa ký ức, sau đó đảo về khoản thời gian trước – khi Joel phát hiện Clementine không nhớ gì về anh ấy vì cô ấy chọn xóa đi ký ức, thế là Joel cũng chọn xóa ký ức, quá trình xóa ký ức tiến hành từ chuyện trong thời gian gần nhất đến thời gian xa nhất. Sự độc đáo của phim này là ở chỗ nó được sắp xếp theo một trình tự tràn đầy hy vọng, một tình yêu bắt đầu chớm nở, sau đó là nỗi đau, nỗi đau vơi dần, rồi chuyển hẳn qua khoản thời gian hạnh phúc trong tình yêu lẫn những điều bất hạnh của Joel khi còn nhỏ nhưng được thể hiện theo lối hài hước, và cuối cùng họ đã hiểu ra tất cả và sống bên nhau mãi mãi. Tôi sẽ sắp xếp lại mọi chuyện cho có trình tự.
Khi còn nhỏ, Joel là một cậu bé tốt, cậu ấy muốn làm siêu nhân, nhưng đám bạn xấu đã khuyến khích cậu ấy làm điều xấu như dùng búa đập nát xác con chim đã chết. Chúng ta cũng không thấy được hình ảnh của người cha, có lẽ ông ta đã bỏ lại hai mẹ con cậu ấy, điều đó khiến Joel có mẹ mà như không, vì người mẹ phải đi làm kiếm tiền nuôi con; tất cả những gì xẩy ra khiến cho Joel có một cuộc sống khép kín, bạn của Joel là những quyển sách. Về mặt nhận thức đối với cuộc sống thì Joel vượt qua phần lớn nhiều người, anh ấy nhận thấy sự nhàm chán từ lối sống của họ, và họ giống như những bộ xương biết di động; vậy thì anh ấy còn thiếu điều gì? Không khó để trả lời, một cô gái tràn đầy cảm xúc như Clementine – bộ xương có khuôn mặt người. Có thể nói Joel và Clementine sinh ra là để dành cho nhau và bù đắp lẫn nhau, một bên cực tĩnh và bên còn lại thì cực động, điều quan trọng ở đây là cực tĩnh nhưng sâu sắc, và cực động nhưng không hời hợt. Đó là lý do họ đã yêu nhau ngay trong 2 lần gặp đầu tiên.
Bạn có biết điều gì khiến chúng ta đau khổ và vuột mất hạnh phúc? Đó là chúng ta thường xem trọng nỗi đau hơn là hạnh phúc, trong khi như những gì chúng ta thấy qua quá trình xóa ký ức của Joel, nỗi đau của cả 2 chỉ bằng 1/10 hoặc thậm chí chỉ bằng 1/20 niềm hạnh phúc mà họ có được, tiếp theo là sự vội vàng trong chọn lựa khi đối diện với nỗi đau, tiếp nữa là sự im lặng không muốn chia sẻ cùng nhau để hiểu và tha thứ cho nhau. Quá trình xóa đi ký ức giúp Joel nhìn lại tất cả mọi thứ trong sự tổng thể của cuộc tình giữa họ, nó giúp anh ấy nhận ra tình yêu mà anh ấy có được là quý giá biết dường nào, và theo lối hài hước, hình bóng Clementine với tính ưa nhảy thoát của cô ấy tồn tại trong tâm hồn Joel đã giúp anh ấy giải tỏa được những ẩm ức tồn tại sâu nhất trong ký ức.
Việc bộ phim cho họ bộ máy xóa ký ức chỉ là cách để chúng ta hiểu quá trình đó theo cách dễ dàng hơn thôi, trong thực tế, dù không có một bộ máy như thế, thì tâm hồn của một ‘Clementine’ nào đó sẽ là liều thuốc giải độc cho một ‘Joel’ nào đó có tâm hồn quá cứng nhắc khi anh ta nhớ về những sự xấu hổ trong quá khứ; và cũng theo chiều hướng ngược lại, một tâm hồn sâu sắc (nghiêm túc nhưng không nhàm chán) như ‘Joel’ mới đủ sức chia sẻ tâm hồn tràn đầy cảm xúc và sắc màu như ‘Clementine’, điều đó sẽ giúp cô ấy biết rằng bản thân không phải là con người lập dị hoặc ưa tạo ra rắc rối; nghĩa là khi họ yêu nhau, tình yêu đó tạo ra sự hòa giải khi mỗi người nhìn sâu vào chính người đó, thấy được giá trị của bản thân.
Đó cũng là lý do trước khi quen nhau thì Joel luôn cảm thấy cô đơn, còn tóc của Clementine thì có màu xanh (buồn bã, lạc lõng, lạnh), sau khi họ yêu nhau, phần lớn thời gian họ có đều là hạnh phúc, và tóc của Clementine màu đỏ rực. Tuy rằng 2 thái cực là sự bù đắp thì cũng chính nó tạo ra sự xung đột rồi gây đau khổ cho nhau, nhưng nếu con người nhìn mọi chuyện theo tính tổng thể, thì họ sẽ biết cách dung hòa và tha thứ cho nhau về sự khác biệt đó, tiếc thay đa phần chúng ta chỉ sống trong khoảnh khắc của hiện tại nên khi đau khổ thì vội vàng muốn xóa đi tất cả. Bộ máy xóa ký ức hoặc bộ phim này nhắc nhở chúng ta cách giữ gìn hạnh phúc, hãy nhớ lại những gì chúng ta từng có và tìm lại nó – những chuỗi ngày hạnh phúc, hãy nhớ lại những gì đã hứa, như lời cảnh báo của Clementine rằng cô ấy là cô gái giàu cảm xúc, nếu có rắc rối thì đừng đỗ lỗi cho cô ấy, và Joel đã đồng ý.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Bạn biết điểm cốt lõi nhất mà tôi khám phá trong phim này là gì không? Trong lần xem đầu tiên, tôi không hiểu tựa phim ám chỉ điều gì, nhưng hiện tại thì tôi đã hiểu. Nó xuất phát từ 2 câu nói của cô gái trong phim:
“Có phước thay kẻ hay quên, vì con người trở nên tốt đẹp hơn bất kể những sai lầm của họ” – Nietzsche
“Kẻ trinh trắng vô tội hạnh phúc ngần nào! Quên hết cõi đời bị cõi đời lãng quên. Ánh dương bất tận trong một tâm hồn không tì vết!” – Giáo Hoàng Alexander
Về cơ bản, 2 câu này gần như đồng nghĩa, nhưng về ý và điểm xuất phát thì hoàn toàn đối lập nhau. Nietzsche là một triết gia, câu nói của ông ấy thể hiện sự thất vọng đối với con người, lời đó thể hiện một sự chua chát và không có niềm tin vào những điều tốt đẹp hoặc hạnh phúc; trong khi lời của GH Alexander thì thể hiện một niềm tin vô cùng mãnh liệt đối với con người. Kể cả từ ‘quên’ trong 2 câu nói cũng khác nhau; ‘quên’ của Nietzsche là hành động cố ý tìm quên khi đối diện với nỗi đau, giống như cách mà Joel và Clementine xóa ký ức, nó chỉ khiến con người sống trong sự cô đơn bất tận; còn ‘quên’ của GH Alexander là sự quên trong tính hồn nhiên mà chúng ta thường thấy ở những đứa trẻ, chúng giận nhau đó, nhưng chúng sẽ quên ngay trong khoảnh khắc và làm lành với nhau, đó không phải là thật sự quên mà gần giống với sự tha thứ, xem nỗi đau chỉ là chuyện nhỏ, nhờ vậy mà những đứa trẻ luôn hạnh phúc, và đó chính là “Ánh dương bất tận trong một tâm hồn không tì vết!”
Toàn bộ nội dung và ý nghĩa của phim này đã chỉ cho chúng ta thấy sự khác biệt trong 2 câu nói. Khi mọi ký ức của Joel và Clementine bị xóa sạch, họ trở lại thời điểm ban đầu và họ tự đến với nhau, tự tìm ra nhau, yêu nhau bằng ‘một tâm hồn không tì vết’, sau đó họ phải học cách ‘quên’ trong câu nói thứ 2 chứ không phải thứ nhất, nghĩa là biết ‘quên’ những thứ cần quên và giữ những điều xứng đáng cần giữ, chỉ có như thế mới vượt qua được nỗi đau, và có được ‘ánh dương bất tận’; còn nếu ‘quên’ theo cách thứ nhất, mọi thứ sẽ lặp lại mãi đến vô cùng, và kết thúc của mỗi vòng lặp đều là sự đau đớn khủng khiếp. “Tìm thì sẽ được, gõ cửa thì cửa mở cho” – Đức Jesus, vì vậy nên cẩn thận trong điều mà bạn tìm kiếm và cánh cửa mà bạn gõ vào.
Phim không chỉ nói về những người có tính cách như Joel hoặc Clementine, mà còn là biểu tượng chung cho nam tính và nữ tính. Riêng đối với những kẻ như gã biến thái đã xóa ký ức của Clementine, hắn chỉ có thể lợi dụng cô ấy trong quảng thời gian nào đó thôi, vì tâm hồn tự nó sẽ nhận ra thứ nó cần. Còn những tâm hồn nam hoặc nữ cứ quen người này đến người khác và cứ đau khổ mãi, chỉ là vì họ không biết lắng nghe tâm hồn của họ, họ thích những điều giả trá của những tên giống như gã biến thái, hoặc họ không học được bài học đắt giá như bài học trong phim này.
Để xã hội tốt đẹp hơn – Hãy ủng hộ tài chính Chí Blog:
Hàng tháng: sachvui.co/chi_blog_movie_reviews
Paypal: sachvui.co/paypalme/nguyenminhchi2806
Bank – Người nhận: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
Ví momo:
…………………………..
Nhớ Share bài viết, Like Chí Blog (Facebook) để dễ dàng theo dõi những bài viết mới.
Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Top 50 bài review sách văn học kinh điển của Chí Blog
Những phim cùng chủ đề:
Sao Y Bản Chính – Certified Copy (2010): quá trình ‘thực chứng’ của bản sao
Bóng Ma Sợi Chỉ – Phantom Thread (2017): độc dược tình yêu
Cố Gái Trong Mơ – Ruby Sparks (2012): vì sao con người cần tình yêu?
Cá Lớn – Big Fish (2003): bí mật của hạnh phúc
Ngôi Lều Huyền Bí – The Shack (2017): tha thứ để được hạnh phúc
Cây Đời – The Tree of Life (2011): biết ơn và oán trách
