Sẽ là một điều đáng tiếc nếu như bạn du học Ireland mà không ghé thăm trường đại học Trinity College Dublin để chiêm ngưỡng cuốn sách Book of Kells nổi tiếng thế giới. Cuốn sách đó là gì và tại sao lại được nhiều người biết đến như vậy? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Vượt qua rụt rè, vượt qua sợ hãi, cậu bé ở Kells đã dám thoát ra khỏi những bức tường thành đóng kín quanh mình, lao vào khu rừng rậm tối đen tưởng như vô tận, để cùng với người bằng hữu vong niên trong dòng tu của mình hoàn thành cuốn sách diệu kỳ – cuốn sách biến Bóng tối thành Ánh sáng… Dĩ nhiên, đó chỉ là câu chuyện tưởng tượng trong bộ phim hoạt hình “Bí mật thành Kells” (Secret of Kells), được đề cử giải Oscar năm 2010, nhưng cuốn sách diệu kỳ đó là có thật. Cuốn sách ấy hiện nằm trong thư viện, đại học Trinity College Dublin, thư viện lớn nhất Ireland.
Cuốn sách được mệnh danh là “Biến Bóng tối thành Ánh sáng” đó chính là Sách Kells (Book of Kells), xuất hiện vào thời Trung cổ ở châu Âu cách đây hơn 1.200 năm, vào khoảng năm thứ 800 sau công nguyên. Đó là một công trình nghệ thuật của những đan sĩ dòng thánh Columba ở đảo Iona gần Scotland đi lánh nạn ở thành Kells, Ireland. Book of Kells thực chất là một cuốn Phúc Âm, bao gồm 4 bản Tân ước kinh điển, với khoảng 2 ngàn chữ và 33 trang vẽ sống động, cùng rất nhiều hình ảnh minh họa chứa đựng những điển tích văn hóa và tôn giáo đan xen, những đường nét trang trí nhỏ li ti, mắt thường khó thấy. Hẳn những đan sĩ đã dành cả đời để hoàn thàn cuốn sách phải là những bậc thầy về thư họa, bởi có những nét vẽ nhỏ tới mức chỉ có thể nhìn thấy nếu dùng kính lúp phóng đại lên 10 lần, loại kính mà hàng trăm năm sau khi sách ra đời mới xuất hiện. Và những loại mực mà họ dùng cũng là một kỳ công bởi được làm bằng cả những loại đá quý đặt mua tận vùng Trung Á, Địa Trung Hải mang về.
Vào khoảng thế kỷ thứ 10 hoặc 11, cuốn sách bị thất lạc trong một vụ cướp và sau đó, được tìm thấy trong bùn lầy với trang bìa nạm vàng đã bị xé mất. Như một phép lạ, ngoài vài trang hư hại, toàn bộ cuốn sách chép tay vẫn còn nguyên. Sự kỳ lạ đó cùng với giá trị văn hóa nghệ thuật của cuốn chép tay này đã làm cho Phúc Âm Kells trở thành biểu tượng cho sức mạnh của tri thức và khả năng sáng tạo nghệ thuật của người Ireland. Với thế giới, đó là một trong những bản viết tay nổi tiếng nhất, đẹp nhất và quý giá nhất còn tồn tại.
Khó có thể tưởng tượng được còn có nơi nào phù hợp hơn căn phòng Dài trong Thư viện Cổ của Đại học Trinity College Dublin để lưu giữ và chiêm ngưỡng cuốn sách. Phòng có chiều dài 65 mét, là phòng thư viện lớn nhất châu Âu, chứa 200.000 cuốn sách cổ trong những chiếc tủ gỗ sồi tối màu, đồ sộ, cao tới tận trần. Đó là những tri thức quý giá đã được chắt lọc qua thời gian. Riêng cuốn Sách Kells, tài sản quý giá nhất, được trưng bày trong tủ kính để người xem dễ dàng chiêm ngưỡng. Để gìn giữ được cuốn sách cổ này, thư viện của Đại học Trinity College Dublin có những quy định hết sức ngặt nghèo, không cho phép ai chạm vào sách.
Hơn hai mươi năm trước, để có được những bản sao chính xác, một công ty in ở Thụy Sỹ đã phải nhờ đến kỹ thuật sao chụp tinh vi bậc nhất thời đó. Họ dùng một hệ thống thổi gió để lật trang thay vì dùng tay một cách cơ học. Những bản sao chụp năm 1990 đó là những bản sao chính xác đầu tiên hiện đang được lưu giữ tại các thư viện lớn trên thế giới. Trong khi những trang giấy da hơn nghìn năm tuổi vẫn nằm yên tại Thư viện Cổ, chào đón khoảng nửa triệu người đến chiêm ngưỡng mỗi năm. Năm 2012, phiên bản điện tử của toàn bộ các trang sách quý báu dành cho IPad đã xuất hiện trên mạng. Phiên bản này được hoàn thành trong 6 tháng, dựa trên những bản sao chính xác năm 1990. Người xem có thể lật giở từng trang, phóng to, thu nhỏ, xem kỹ từng họa tiết trang trí cũng như tìm hiểu ý nghĩa của từng biểu tượng trang trí trong sách và lịch sử ra đời của cuốn sách. Ngoài ra, cuốn sách cũng đã được tải lên mạng để phục vụ bạn đọc tại địa chỉ: sachvui.co/home/index.php?DRIS_ID=MS58_003v.
